شایسته‌سالاری، نه نذر پست‌های نمادین؛ فریاد برابری از دل اقوام و  اهل سنت ایران

عثمان عباسی

 هنوز نغمه‌های وعده‌های انتخاباتی رئیس جمهور منتخب درگوش مردم ایران طنین‌انداز است. وعده‌هایی که نویدبخش برقراری حق، عدالت، شایسته‌سالاری و برابری حقوق شهروندی برای همه ایرانیان، فارغ از هرگونه تمایز قومی، مذهبی یا جناحی بود.

اقوام و اهل سنت همگام با دیگر شهروندان ایران، با دلی پر از امید و اعتمادی که به دکتر مسعود پزشکیان و تیم همراهش کردند. اکنون منتظر تحقق وعده‌های انتخاباتی هستند.

  تجربیات تلخ گذشته نشان داده است که گاه، در سایه نذر پست‌های نمادین و کم خاصیت به اقوام و اهل سنت، شایسته‌سالاری و برابری حقوق شهروندی به فراموشی سپرده می‌شود. انتصاب افراد ضعیف و کم‌تخصص در پست‌های مدیریتی، نه تنها حق اقوام و اهل سنت ایران را تضییع می‌کند، بلکه مانع از پیشرفت و آبادانی کل کشور هم می‌شود.

آنچه در این برهه مورد توقع است؛ این است که شایستگی و تخصص ملاک اصلی انتخاب افراد در پست‌های مدیریتی باشد. مردم خواهان انتصاب افرادی هستندکه دلسوزانه و با تعهد به آرمان‌های عدالت و برابری، برای اعتلای همه  ایران تلاش کنند. 

اعطای پست‌های نمادین و تشریفاتی، مرهمی بر زخم‌های تبعیض و نابرابری نیست. اهل سنت و تمام اقوام، خواهان اصلاح نگرش‌ها و استیفای کامل حقوق شهروندی خود هستند. می خواهند در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور نقشی فعال و سازنده ایفا نمایند.

 پیامدهای منفی عدم توجه به برابری و شایسته‌سالاری:

1- ناکارآمدی و تضییع فرصت‌ها 
زمانی که افراد نالایق به واسطه‌ی زد و بند یا وابستگی‌های قومی، مذهبی، جناحی و طیفی در مناصب قدرت قرار می‌گیرند، نه تنها شاهد ناکارآمدی و اتلاف منابع خواهیم بود، بلکه فرصت‌های رشد و شکوفایی ازافراد شایسته، فارغ از قومیت و مذهبشان نیزسلب 
می گردد .

2- تفرقه و نارضایتی اجتماعی
 بی‌عدالتی در انتصابات، حس تبعیض و نابرابری را در میان اقوام و مذاهب مختلف ایجاد می‌کند و زمینه‌ساز نارضایتی‌های اجتماعی و حتی ناامنی می گردد.

3- فرار مغزها و تضعیف سرمایه انسانی
 وقتی افراد شایسته احساس می‌کنند که در کشورشان جایی برای رشد و ارتقای شایستگی‌هایشان وجود ندارد، عطای وطن را به لقایش می‌بخشند و این امر ضربه سنگینی به سرمایه انسانی کشور وارد می نماید.

4- از دست رفتن اعتماد عمومی
بی‌اعتمادی به کارآمدی نظام و نهادها، یکی از پیامدهای ناگزیر عدم شایسته‌سالاری است. زمانی که مردم شاهد انتصابات بر اساس ملاک‌های غیرمنطقی و رابطه سالاری باشند، اعتماد خود را به نظام از دست خواهند داد.

 پیشنهادهایی برای تحقق شایسته‌سالاری و برابری:

1-اصلاح نظام گزینش و استخدام
 شایسته‌سالاری باید در بطن نظام گزینش و استخدام نهادینه شود. به‌کارگیری آزمون‌های علمی و تخصصی، مصاحبه‌های شفاف و استفاده از روش‌های ارزیابی عینی و دور از تبعیض، از جمله گام‌های اساسی در این مسیر است.

2-تضمین برابری فرصت‌ها 
دسترسی برابر به آموزش و امکانات تحصیلی، ارتقای شغلی و مدیریتی فارغ از قومیت و مذهب، زمینه‌ساز رشد استعدادها و ظهور نخبگان در تمام اقشار جامعه خواهد شد.

3-ترویج فرهنگ شایسته‌سالاری
 نهادینه‌سازی فرهنگ احترام به شایستگی و تلاش در جامعه، از طریق آموزش و پرورش، رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی، نقشی کلیدی در این زمینه دارد.

4- مبارزه با فساد و رانت‌خواری
 فساد و زد و بند، بزرگترین دشمن شایسته‌سالاری هستند. باید با عزمی راسخ در جهت مبارزه با فساد و ایجاد فضایی سالم برای رقابت و ارتقای شایستگان گام برداشت. 

5-مرکززدایی و واگذاری اختیارات 
تمرکز قدرت در دست عده‌ای خاص، زمینه‌ساز فساد و تبعیض می‌شود. واگذاری اختیارات به سطوح محلی و ایجاد سازوکارهای نظارتی دقیق، می‌تواند به شفافیت و عدالت در انتصابات کمک کند. 

هرچند بحث شایسته‌سالاری، باید فراتر از بحث انتصاب افراد به پست‌های نمادین باشد و این معضل در ایران باید ریشه ای بررسی و چاره اندیشی گردد. فریاد برابری اقوام و مذاهب در این سرزمین، ریشه در بی‌عدالتی‌هایی دارد که مانع از ظهور شایسته‌ترین افراد در جایگاه‌های مناسب می‌شود.

شایسته‌سالاری و برابری اقوام و مذاهب، نه تنها یک آرمان صرفاً اخلاقی نیست، بلکه ضرورتی انکارناپذیر برای پیشرفت و توسعه ایران است. تحقق این امر نیازمند عزم ملی و تلاش همگانی در جهت اصلاح ساختارها، نهادینه‌سازی فرهنگ احترام به شایستگی و مبارزه با فساد و تبعیض است.

جناب دکتر پزشکیان! مردم به شما اعتماد کردند و امیدوارند که با اتخاذ تدابیر مناسب، زمینه‌ای را فراهم آورید تا نخبگان و فرهیختگان از اهل سنت و اقوام مختلف ایران، در سطوح مختلف مدیریتی کشور در جایگاهی که شایسته هستند، به کار گرفته شوند.
بدون شک با تحقق شایسته‌سالاری و برابری، شاهد کشوری خواهیم بود که در آن، بهترین‌ها فارغ ازهرگونه وابستگی، در جایگاه‌های مناسب قرار می‌گیرند و سرزمین ایران طعم شیرین عدالت، پیشرفت و آبادانی را خواهد چشید.

علیرضا منصوریان: ما خون می‌دهیم اما خاک نمی‌دهیم (فیلم)

تماشاخانه

درباره کودکان ، نوجوانان و جوانانی که در حملات اسرائیل شهید شدند چه می‌دانیم / مادرانی که بی فرزند شدند (فیلم)

کشف بقایای «مثلث شهری» تمدن مایا (فیلم)

فیلم های دیگر